CƏMKƏRAN MƏSCİDİ
İlk olaraq, bu mübarək insana - Allahın Höccətinə (ə.f.) xatir cəmi insanlığa Allahın Rəhmətini diləyirəm! Bildiyimiz kimi, biz müsəlmanların 12-ci imamı Həzrət Mehdi (ə.f.) günümüzə qədər davam etməkdə olan böyük qeyb dövrünü yaşamaqdadır. Buna baxmayaraq o Həzrət (ə.f.) Allahın izni ilə lazımi vasitələrlə Peyğəmbər (s) ümmətiylə rabitə qurur. Buna çoxlu nümunələr vardır. Lakin onların ən mühümlərindən biri – İmamımızın (ə.f.) şəxsi və birbaşa göstərişi ilə inşa edilmiş “Cəmkəran” məscididir.
Belə ki, bu məscid Qum şəhərindən 6 km uzaqlıqda, Qum-Kəşan yoluna yaxın Cəmkəran adlanan məkanda yerləşir. Bu müqəddəs məkanda ibadət və namazın çox böyük fəziləti vardır. Orada namaz qılan, ibadət, dua və ziyarət edən kimsələr İmamın (ə.f.) təvəccöh və lütfünə layiq olar, inşaallah. Bu müqəddəs məkan ilahi kəramətlərin açıq təzahür etdiyi və xalqın hacətlərinin yerinə yetirildiyi, Allahın izni ilə çarəsiz dərdlərinin çarəsi verildiyi, mənəvi feyzlərin əldə olunduğu bir yer olaraq, möminlər arasında tanınmışdır.
Bu məscid eyni zamanda Qum şəhərinin inkişafına, şəhərin Cəmkərana qədər böyüməsinə səbəb olmuşdur. Bu yaxınlarda zəvvarların rahatlığı üçün istifadəyə verilmiş Həzrət Məsumənin (s.ə.) hərəmindən “Cəmkəran” məscidinə qədər uzanan “Hərəmdən Hərəmə prospekti” bu inkişafın ən gözəl göstəricilərindəndir. Məscidin inşasının möcüzəvi tarixi vardır.
Cəmkəran məscidinin tarixi
Cəmkəran məscidinin tikinti göstərişini şəxsən Hz.Mehdi (ə.f) özü verib
Belə ki, Muhəmməd ibn Həsən Quminin "Tarixi-Qum" kitabında yazılmışdır:
Həsən ibn Müslədən nəql edilmişdir: “373-cü hicri qəməri ilinin Ramazan ayının 17-si gecəsi öz evimdə yatmışdım (Milad-989, təqribən Qəznəvilər hakimiyyəti).
Həsən ibn Müslə Cəmkərani deyir: "373-cü il (h.q) ramazan ayının 17-də, çərşənbə axşamı öz evimdə yatmışdım. Gecə yarısı idi. Birdən bir qrup evimə gəldilər və məni yuxudan oyatdılar və dedilər: Qalx və həzrət Məhdi Sahib əz-Zamanın (ə) əmrini yerinə yetir ki, səni tələb edir."
Həsən ibn Müslə deyir: "Qalxdım və hazırlaşdım və yola düşdüm. Evimin qapısına yaxınlaşanda böyüklərdən bir qrupunu gördüm. Salam verdim. Salamımın cavabını verdilər, xoşgəldin dedilər və məni indi Cəmkəran məscidinin yerləşdiyi yerə apardılar. Baxdım, gördüm ki, orada, üzərinə gözəl bir xalça salınmış və yaxşı balışlar qoyulmuş bir taxt qoyulmuşdu. Təqribən otuz yaşlı bir cavan taxtın üstündə balışlara söykənmiş, əlindəki kitabı onun üçün oxuyan bir qoca da onun yanında əyləşmişdir. Bəzilərinin libası ağ, digərlərinin libası yaşıl olan altmış nəfərdən çox adam həmən cavanın ətrafında namaz qılırdılar.
Həzrət Xızr (ə) olan həmən qoca məni taxtın üstündə oturtdu və həzrət imam Məhdi (ə) məni öz adım ilə çağırdı və buyurdu: " Get, Həsən ibn Müslümə de ki, sən neçə ildir bu torpağı abadlaşdırırsan və biz dağıdırıq. Beş ildir əkinçilik edirsən, bu il yenidən əkinçiliyə başlamısan. Bu torpaqdan qazandığın bütün xeyri qaytarmalısan ki, həmən yerdə (əkinçilikdən alınan gəlirlə) məscid tiksinlər. Həsən ibn Müslümə de ki, bura şərif bir torpaqdır. Allah-Təala bu məkanı digər yerlərdən ayırıb dəyərləndirmişdir. Sən oranı tutub öz torpağına birləşdirmisən. Allah iki cavan oğlunu səndən aldı, hələ də ayılmadın. Əgər bu işdən uzaqlaşmasan, Allah sənin güman edə biləcəyin qədər bəla göndərər."
Həsən ibn Müslə ərz etdi: "Ey mənim mövlam! Bir əlamət və ya nişanəni mənim ixtiyarıma verməlisən. Çünki adamlar mənim sözümü əlamət və nişanəsiz qəbul etməzlər." İmam Məhdi (ə) buyurdu: "Seyyid Əbülhəsənin yanına get və ona de ki, qalxsın və gəlsin və o kişi (Həsən ibn Müslimi) gətirsin, neçə illik mənfəəti ondan alsın və başqalarına versin ki, məscid binasının tikintisinə sərf etsinlər. Qalan pulları mülkümüz olan Ərdəhalda yerləşən Rəhəqdən gətirsin və məscidin inşasını bitirsin. Rəhəqin yarısını bu məscid üçün vəqf etdik ki, illik gəlirini əldə etsin və məscidin tikilişinə sərf olunsun.
"Biz burada bir nişanə buraxırıq; və bundan ibarətdir, xalqa söylə bu məkana hörmət göstərsinlər, onu düzəldib təmir etsinlər, burada namaz qılsınlar ki, kim bu məkanda iki rükət namaz qılsa, Kəbədə namaz qılmış kimi olar... "
Digər bir yerdə qeyd olunub:
“Adamlara de! Bu yeri sevsinlər və onu əziz tutsunlar və orada dörd rəkət namaz qılsınlar. İki rəkəti məscidin mübarəkliyi, qalan iki rəkəti imam Sahib əz-Zaman (ə) üçün qılsınlar. Məscid üçün qılınan namazın hər rəkətində bir dəfə əl-Həmd, yeddi dəfə
قل هوالله احد
yeddi dəfə rüku və sücudu oxusunlar. İmam Zamanın (ə) namazında Həmd surəsinin
إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ
ayəsinə çatanda onu yüz dəfə oxusunlar, ikinci rəkətdə də həmən yolla yerinə yetirsinlər, rüku və sücudun təsbihini hər iki rəkətdə yeddi dəfə oxusunlar. Namazdan sonra bir dəfə təhlil (لا اله الا الله) desinlər. Sonra Fatime-yi Zəhranın (ə) təsbihini desinlər, daha sonra başlarını səcdəyə qoyub yüz dəfə peyğəmbər və ailəsinə salavat göndərsinlər."
فمن صلاهما فكانما صلي في البيت العتيق
"Kim bu iki rəkəti (ya bu iki namazı) qılsa, sanki onu Kəbə evində qılmışdır."
Həsən ibn Müslə deyir: "Öz ürəyimdə dedim: "Sən buranı adi yer bilirsən, bura Sahib əz-Zamanın (ə) məscididir." Sonra o həzrət mənə işarə etdi ki, get. Bir qədər yol getmişdim ki, yenidən məni səslədi və buyurdu:
"Cəfər Kaşaninin (çoban) sürüsündə bir keçi var ki, onu almalısan. Əgər adamlar pulunu versələr, onların pulu ilə al, əgər verməsələr, pulunu özün ödə. Sabah axşam (yəni çərşənbə axşamı) o keçini gətir və bu yerdə (məscidin kənarında) başını kəs. O keçininin ətini ramazan ayının 18-i ağır xəstəliyi olan xəstələr arasında bölüşdür ki, Allah-Təala hamısına şəfa versin. O keçi ala-buladır, çoxlü tükləri vardır, bir tərəfində hər biri dirhəm ölçüsündə yeddi ağ-qara nişanı, digər tərəfində dörd nişanı vardır."
Həsən ibn Müslə deyir, hərəkət etdim. Bir daha həzrət Məhdi (ə) məni səslədi və buyurdu: "Yetmiş (ya yeddi) gün burada sakin ol."
Həsən ibn Müslə deyir: "Evimə qayıtdım və bütün gecəni səhərə qədər fikirlə keçirtdim.
Namazdan sonra Əli ibn Münzərin yanına getdim, gecənin hadisəsini onun üçün danışdım. Sonra onunla həmən məscidin yerinə getdik. O dedi: " Allaha and olsun ki, imamın (ə) buyurduğu nişanə burada qoyulmuşdur." Baxdıq gördük ki, məscidin hüdudları mıxlar və zəncirlərlə müəyyən olunmuşdur.
Sonra Əli ibn Münzərlə Seyyid Əbülhəsənin yanına getdik. Evinə çatanda xidmətçiləri dedilər: "Siz Cəmkərandan gəlirsiniz?" Dedik: "Bəli." Dedilər: "Seyyid Əbülhəsən dan yeri söküləndən sizi gözləyir."
Həsən ibn Müslə deyir: "Seyyid Əbülhəsənin evinə daxil oldum və salam verdim. Məni xoşüzlə qarşıladı və yaxşı bir yerdə oturtdu, bir söz deməmişdim ki, o, sözə başladı və belə dedi:
“Ey Həsən ibn Müslə! Mən yatmışdım. Yuxu aləmində bir şəxs mənə dedi: Səhər Həsən ibn Müslə adlı bir şəxs Cəmkərandan yanına gələcək. Onun dediyinə inan və sözlərini təsdiq et ki, sözü bizim sözümüzdür, əsla sözünü rədd etmə. Yuxudan oyanıb bu saata qədər səni gözləyirəm."
Həsən ibn Müslə macəranı aydın şəkildə Seyyid Əbülhəsənə danışdı. Seyyid Əbülhəsən Rizayi göstəriş verdi. Atları cilovlayıb süvar oldular və Cəmkərana tərəf yola düşdülər. Cəmkəranın yaxınlığında çoban Cəfəri gördülər ki, sürüsü yolun kənarında otluqdadır. Həsən ibn Müslə sürünün ortasına getdi, imam (ə) buyurduğu o keçini gördü ki, sürünün arxasından ona tərəf qaçdı.
Həsən o keçini tutdu və pulunu ödəmək istədi, çoban Cəfər dedi: "Allaha and olsun ki, bu keçini mən indiyə qədər görməmişəm." Nə qədər etdim, pulunu götürmədi. Sonra o keçini təyin olunan yerə gətirdilər və orada başını kəsdilər.
Seyyid Əbülhəsən məscidin ətrafındakı mıx və çubuqları Quma gətirib evində saxladı. Ağır xəstəliyi olan xəstələr gəlib özlərini o zəncirlərə sürtürdülər və şəfa tapırdılar.
Qumda yaşayan Seyyid Əbülhəsən vəfat edəndən sonra övladı bərk xəstələndi, otağa daxil oldu, sandıqların qapağını açdı ki, özünü mıxlara və zəncirlərə sürtsün ki, şəfa tapsın, onları tapmadı.
“Cəmkəran” məscidi - hazırda Həzrət Mehdini (ə.f.) sevən və ürəkləri o İmamın (ə.f.) eşqiylə alovlanan milyonlarla insanları ziyarət və ibadət üçün uzaq və yaxın yerlərdən oraya yığan çox möhtəşəm bir mərkəz kimi sayılmaqdadır. Xüsusilə cümə və çərşənbə gecələri, 10 minlərlə insan bu müqəddəs məsciddə səhərə qədər namaz, ibadət və duayla məşğul olarlar. Və ehtiyaclarının rəvac olması üçün dualarında Həzrət Mehdini (ə.f.) Allah yanında vəsilə edirlər. Bu müqəddəs məkanda saysız kəramətlərin Allahın əmriylə reallaşması möminlərin yanında sabitdir və bu mövzuda şübhə yoxdur.
Ayətullah Safi Gülpayiqani demişdir: “Ümidvarıq, nə qədər ki, ömrümüz var, Allah Təala bizi bu məscidə getmək şərəfindən məhrum etməz”.
İmam Mehdi (ə.f.) ilə tanışlıq Allahı tanımaq üçün ən gözəl vasitə və ən etibarlı yollardandır. Həzrət Muhəmməd peyğəmbər (s) buyurmuşdur: “Zamanın İmamını tanımadan ölən şəxs, cahiliyyət zamanında ölmüş kimidir”.
“Ya Rəbbi, Öz höccətini bizlərə tanıtdir. Əgər tanıtdırmasan, dinin yolunu azarıq”.
Cəmkəran məscidinin namazı
1- İki rəkət məscidin təhiyyət namazıdır: Hər rəkətdə 1 dəfə “Həmd” surəsi və 7 dəfə “Tovhid” surəsi oxunur. Rukunun zikrini 7 dəfə (Subhənə Rabbiyəl əzimi və bi-həmdihi) və hər səcdənin də zikrini 7 dəfə deyin (Subhənə Rabbiyəl əələ və bi-həmdihi).
2- İki rəkət imam Zaman (ə.f) namazıdır: Birinci rəkətdə “Həmd” surəsini oxumağa başla və “İyyəkə nəbudu və iyyəkə nəstəin” ayəsinə çatdıqda onu 100 dəfə təkrara et, sonra “Həmd” surəsini tamamla və “Tovhid” surəsini oxu. Ruku və səcdələrin zikrini 7 dəfə de. İkinci rəkəti də eyni qayda ilə qıl. Namazı qılıb qurtardıqdan sonra bir dəfə “Lə iləhə illəllah” de. Daha sonra xanım Zəhra (s.ə) təsbihini de. Təsbihdən sonra səcdəyə get və 100 dəfə salavat de.
Biharul-Ənvar, c.53, səh.230-233
"Müqəddəs məkanlar elmi araşdırma mərkəzi", İlahiyyatçı, Ə. Sara.
Müəlliflik Hüququ Əbədi Nur Müəssisəsinə Məxsusdur